THLAITHAR PUAI

Topic: A SUNGLAWI PUAI PI
Text: Exodus 23:14-19


Thu Hmai Hruai

Tuih thla hi October thla a si. Thuanthu kan rak zoh a sile “Israel pawl hrangah a tuih thla hi holiday/holydays an hman thla” a si bangtuk in an rampi calendar sungah official in ngan khum mi a rak si. Cumi ah “Pathian in a hril mi Israel pawl” EGYPT sal sung ihsin “luatnak/nun zalennak an ngah Thla le a pekmi a thlawsuah pawl hngilhlonak ah le lungawi thusimnak puai thianghlim” tuah dingin a fial hai. Pathian ih thupek a si ti’n kum tinten kar sarih cawlh an lak theu, ih an parih Bawipai’ thatnak an lawm tlang (puai an tuah tlang).

Cubangtuk in kan nih Chin mi pawl khal in October thla hi “Chin Kum Thar Puai” ti’n sunglawi theibik in kum tinten kan rak hmang theu. Cunah “Thlaithar Puai” le “Rawl Khawm Puai” a kop in kan hmang kem theu. Kan pupa pawl ih an hman dan pawl thuanthu kan zoh a sile thlaithar puai kan hman thla hi Lai kum an siar ti a si.

The Context

Kan zoh tikah caang 10-19 tiang kha a kom aw thluh dingmi a si. Caang 14-19 tiang lawng silo in caang 10-19 tiang a zaten unit pakhat tinak a rak si. Ziangahtile caang 13 ah hin (link) pehtlaihnak pawimawh zet a nei. Cucu “Pathian nung, Pathian pakhat lawng biak ding” le kum tintin “Thlaithar Puai/ Rawl Khawm Puai tinten kan tuah vek in Zarh tinten thinlung taktak thawn Pathian biak ding a si”. Hi thu pawl cu Israel mi in “an mai bulpak nun ah khenbet dingih zirh awk ringring mi an thu ken a si ih an thinlung, le an ruahnak tiang rem thasal thei tu kha a si tiah an sim theu. A thu pi bik cu Pathian amah lawnglawng biak ding” Cumi cu Pathian in Israel mi pawl a hril san bik khal a rak si.


I. Puai Tum Pi Pathum Nan Tuah Pei (VV. 14-17)

    A. Pathian Ih Thu Pek Pakhatnak (V.14)

            a. Thilnu tello sang ei puai (ni sarih sung cuih sang lawng ei ding)

            b. Thlaithar puai (a thabik, a hmasa bik)

            c. Rawlkhawm puai (rawlkhawm thawk ihsin siar ih zarh 7 hnuah tuah ding- Deu.16:9; Nehe.8:17-18)

- Kan nih tla, a rundamnak, a pek awknak, le a nun hlannak in, in tlennak pawl ruat in lungawinak puai pi tuah ve ding kan si.

    B. Pathian Ih Thu Pek Pahnihnak (V.15-16)

            a. Thilnu tello sang puai (V.15) March-April

(ni sarih sung thilnu tello sang ei in ka thu nan thlun pei. Cucu Abib thla a si ih Egypt saltaannak in nan suak thla a si, Kut lawng in kan hnenah nan ra lo pei).

            b. Thlaithar Puai (V16a)

John Hannah: Hi mi thu ah anih cun Zarh tam bik puai tiah a ti. Ziangahtile, OT sung rori ah hin zarh sarih sung puai nan tuah pei tiah ngan in a um ( a ti can cu ni 50 sung nan cawl pei ti thawn a bang a si). NT lamah kan zoh ahcun Pentecost ti in tla an ko cucu OT san ih ta thawn an pehtlaih awknak a um ti nak a si. Ni sarih sung thilnu tello puai theh hnuah puai tumpi a um lai a rak si. Cumicu Israel pawl in tuisun ni tiang thupi zet in an ret mi le an Calender sungah official rori in cawlh caan an hmang an innsungsaang pawl thawn. Exodus 34:22 na sangvut a cut ih nan khawm thawk tikah thlaithar puai nan tuah pei ih kum a cem zawngih rawl nan khawm tikah rawlkhawm puai nan tuah pei.

• Ca Thianghlim sungah: "Puithiam pawl in thlaithar ih pekmi a ṭha bik le ka hnenih an pekmi thil hmuahhmuah an co ding. Mipi pawl in sang an rawh tin in an rawh hmaisa bik sang cu puithiam hnenah an pek pei ih cuticun an innsang ah ka thlawsuah a thleng ding a si." (Ezekiel 44:30)

• Rawl ei khawmnak/ Lo ihsin a suak mi thlaithar pawl zem awknak

•  Mi pakhat in ni ni khat cu a sunglawi ce in a ruah ahcun cu mi cu Bawipa upatnak ih a tuahmi a si; ziang hmuahhmuah a ei theitu khal in Bawipa upatnak ah a tuah a si; ziangahtile a ei mi rawl ruangah Pathian hnenah lungawinak a langter. Ei lomi a neitu khal in Bawipa upatnak ih a tuahmi a si ve ih Pathian hnenah lungawinak a langter ve. (Rom. 14:6)

               c. Rawl khawm Puai/ Pawlkomnak Puai (V.16b) Deuthlam Puai ti tla a si

• Kum a cem tikah tuah uh (rawltuan kum a si ih October 15 hrawngih cem mi a si)

• Rawl laak kan thawk ni ihsin siar in zarh 7 a kim tikah Rawlkhawm Puai tuah uh (Deu. 16:9)

• Saltaannak in a ra kirmi hmuahhmuah in deu cu an sak ih a sungah cun an um. Himi cu Nun ih fapa Joshua san hnu ahcun an tuah hmaisa bikmi a si. An zatein lungawi aipuang in an um. 18An puai tuah ni khat ni in a netnak ni tiang nitinte Pathian ih Daan cu an siar. Ni sarih sung puai an tuah ih, Daan pekmi sungih a um vekin niriatnak ni ah puai an ṭiak. (Nehemiah 8:17-18)

• Tam le mal ah lungthote in siangzet in peksal, farah hngaktah le nuhmei pawl thawn lungawi in um tlang uh (Deu. 16:10-11)

• “Kum sarih ah voikhat, Leiba Daih Kum a thlen tinte hi Daan cu Puanthlam Puai caan ah ring zetin nan siar pei." (Deu. 31:10

        C. Pathian Ih Thu Pek Pathumnak (V.17)

                a. Mipa hmuahhmuah in Kumkhat ah voithum Bawipai' hmaiah nan ra pei

                b. Keimah cu Pathian nung thianghlim ka si Isaiah 6:3; Act 10:41; Matt.9:38; John 11:25


II. Pathian Thupek Thlun Ih Thawinak (VV.18-19)

        A. Sang le Thawinak Thisen Rawi Hlah Uh (V.18a)

                a. Thisen hi nunnak a si (Gen. 9:4)

                b. A thau siseh, a thisen siseh nan ei hrim2 lo pei (Lev. 3:17)

                c. A thisen cu idai vek in leilung ah nan thlet pei (Deut. 15:23)

        B. Thawinak Nan Pek Mi Pawl A Thaizing Tiang Nan Tangter Lo Pei (V.18b)

        C. Rah Hmasa Bik Bawipa hnenah Pe Aw (V.19a)

                 a. Nan Lo sung ihsin a ṭha bik cu Bawipa ih inn ah nan rak keng pei (Exodus 34:26)

                 b. “Na sabit hmuan sungah sabit le thlaici dang va ciing tlang hlah, nan sung ding (Deut. 22:9)

Conclusion:

A tlun ih thu pawl kan rak zohsal a sile Pathian ih thupek lawnglawng a si. Puai cu kan tuah ding asinan thlun dingmi daan in pek a si. Israel pawl Egpty sal sungih an luat hnu ah tuah dingih thupek mi a rak si. Cucu Bawipa amah hngilhlonak ah le an harsaknak ihsin a runsuaknak maksak pawl an tesinfa le pawl in an thei ringring theinak dingah tiah tuah mi puai sunglawi a si. Thilnu tello kan ti mi saang kha Jesuh a rak ti duhsan a si. Puai tumpi pathum cu Israel mi pawl in an tuah ringring mi a si tuih ni tiang. Cubang tuk in kan nih tla “Thlai Thar Puai” kan tuah mi hi bawipai’ hmaiah cohlan tlak mi a si maw? Bawi Jesuh cu khawvel mi pawl pawl thawn cawk polh mi si dingah in hril lo. Asinan, anih cun…

1. Lenglam saltaannak hnakin, sunglam saltannak ih luat a thu pi

2. Inn lam ah thianghlim vuarvo hnakin, thinlung/sunglam nun thianhlimnak a thu pi

3. Sualnak le luhlulnak thilnu hlon theh in, in rundamtu Jesuh Khrih sawn kha kan nunsung hmuahhmauh ah kaihnget hi a thu pi.